Burgerinitiatief voor een burgerberaad in Dordrecht over klimaat

Mijn zoektocht naar oplossingen voor duurzaam geluk voor iedereen bracht mij al in 2016 via het project Tomorrow Drechtsteden op het pad van het idee van een burgerberaad. Gretig heb ik de boeken van David Van Reybrouck (Tegen verkiezingen – een pleidooi voor democratie) en Eva Rovers (Nu is het aan ons) gelezen, presentaties bijgewoond en gespard met mensen van Bureau Burgerberaad, de G1000, diverse politici en Extinction Rebellion, dat het burgerberaad hoog op de agenda heeft staan.

Naar aanleiding van één zo’n presentatie, vormden we eind 2022 in Dordrecht een groepje dat zichzelf ten doel stelde om het fenomeen onder de aandacht van lokale burgers en politiek te brengen.

In onderling overleg kozen we voor het onderwerp “klimaat”. Persoonlijk was ik niet zo enthousiast over dit onderwerp, hoe belangrijk klimaat ook is voor duurzaam geluk voor iedereen. Mijn gevoel zei mij toen al dat er voor Dordtenaren prangendere onderwerpen waren. Het was ook niet specifiek genoeg voor Dordrecht. Voor een stad als Rotterdam met zijn havens en rol in de lineaire economie zou dat wel anders zijn geweest. Bovendien was dat thema al door een paar andere steden opgepikt. Zou het niet efficiënter zijn om eerst te kijken wat daar de resultaten van zouden zijn, voor hetzelfde onderwerp nog eens door een Dordts burgerberaad verder uitgekauwd zou worden?

Maar goed, als je pretendeert voor een betere democratie te zijn, moet je soms even slikken en accepteren wat de uitkomst is van een overleg. Een Dordts burgerberaad over klimaat zou het doel zijn. Het ging mij sowieso meer om het democratische instrument burgerberaad dan om het onderwerp.

We starten een procedure tot een burgerinitiatief en gingen online en fysiek handtekeningen ophalen. Waar mogelijk presenteerden wij ons initiatief, bijvoorbeeld via persberichten, een interview in AD de Dordtenaar, bij vergaderingen van duurzaamheidsorganisaties, in de gemeenteraad en hielden samen met de G1000 een informatie avond over het burgerberaad.

Helaas bleek ons initiatief samen te vallen met dat van een tweetal Dordtse politieke partijen. Dat had op den duur juist een voordeel kunnen zijn, maar door slechte timining en onvoldoende afstemming, kwam het al tot een stemming in de gemeenteraad over het idee van een burgerberaad, voor wij goed en wel op stoom waren. Die stemming pakte negatief uit, met 16 voor en 22 tegen.

Wat wij op dat moment nog niet wisten, was dat als een onderwerp dat eenmaal in stemming gebracht was, het voor een periode van twee jaar niet meer opnieuw op de agenda zou mogen komen te staan.

Voor onze werkgroep was dat een flinke deceptie, die onze inspanningen voor enige tijd op een laag pitje hebben gezet.

Reflectie

Ook al was de onmiddelijke uitkomst teleurstellend; ik heb dankzij dit traject veelt ervaring opgedaan en mensen leren kennen met wie ik nog steeds met veel plezier samenwerk. En andersom ben ik lokaal één van de toonaangevende stemmen geworden op het gebied van burgerberaden. Ook heb ik een kijkje in de keuken van de politiek kunnen nemen. Dat was soms best een beetje ontluisterend, om eerlijk te zijn.

De argumentatie waarmee sommige vertegenwoordigers van de verschillende politieke partijen het idee van het burgerberaad afserveerden, waren op zichzelf goede argumenten om ons politieke systeem eens kritisch te evalueren. En dus ook onbedoeld een pleidooi om het instrument burgerberaad op zijn minst nader te onderzoeken.

Als je vertrouwen vraagt van de burgers, moet je ook vertrouwen geven

Raadslid Robert de Heer van de ChristenUnie/SGP, waarschijnlijk sterk geïnspireerd op een soortgelijke quote van David Van Reybrouck

Kort samengevat: veel raadsleden leken moeite te hebben om controle -of liever gezegd de illusie van controle- uit handen te geven. Men was ondermeer bang dat burgers tot andere besluiten zouden komen dan wat de gemeenteraad zelf als wijsheid zag.

Tja…

Uitstekend werk van de heren de Heer en Feijters, maar het mocht voorlopig althans nog niet baten.